بلاکچین و بیت کوین از معروف‌ترین پدیده‌های دنیای فناوری‌های نوین در چند اخیر به‌حساب میآیند. افرادی که نبض فناوری‌های نوین را در اختیار دارند، به‌خوبی با این پدیده‌ها آشنا هستند. با این حال افراد زیادی را سراغ داریم که از ماهیت این پدیده‌های پرطرفدار اطلاعات چندانی ندارند. از طرف دیگر این پدیده‌ها تفاوت‌های مهمی نیز با یکدیگر دارند. برای آشنایی با این تفاوت‌ها ابتدا باید ببینیم بیت کوین چیست، سپس با کاربرد بلاکچین آشنا شویم. در نهایت تفاوت‌های مهم این ۲ فناوری را بررسی کنیم. از آنجایی که رسم داریم اطلاعات کلیدی جدیدترین دستاوردهای دنیای فناوری را در اختیار همراهان خود قرار دهیم، در ادامه به بررسی تفاوت های بلاکچین و بیت کوین می‌پردازیم. به شما قول می‌دهیم با مطالعه این مطلب تا انتها، تمامی اطلاعات لازم درباره این پدیده‌های پرطرفدار دنیای ارزهای دیجیتال را بدست آورید.
بیت کوین چیست؟
بیت کوین، رمزارزی است که در دنیای مجازی کاربردی همانند پول دارد. این رمزارز، تحت‌کنترل فرد یا گروهی نیست. به لطف این ویژگی برای انجام تراکنش با این رمزارز دخالت شخص سوم لازم نیست. رمزارزی که از آن صحبت می‌کنیم اولین بار در ۲۰۰۹ توسط فرد یا گروهی ناشناس معرفی شد. این فرد ناشناس در دنیای رمز ارزهای دیجیتال با نام ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) معروف شده است. از زمان معرفی این رمزارز تاکنون، بیت کوین به یکی از محبوب‌ترین رمزارزهای دیجیتال در سرتاسر دنیا تبدیل شده است. محبوبیت این رمزارز باعث شد تا به منبعی الهام‌بخش برای توسعه رمزارزهای دیگر تبدیل شود. توضیح این رمزارز در حالت ارز دیجیتال کار دشواری نیست. برای نمونه اگر یک بیت کوین داشته باشید، می‌توانید قسمت کمی از آن را با کمک کیف رمزارز برای خرید کالا یا خدمات پرداخت کنید. جالب اینجاست به‌رغم کاربرد ساده این رمزارز، توضیح کارایی آن کار پیچیده‌ای است.
از آنجایی که قرار است درباره تفاوت «بلاکچین و بیت کوین» صحبت کنیم، خالی از لطف نیست اگر در این قسمت اشاره‌ای به این نکته داشته باشیم که تمامی رمزارزها قسمتی از بلاکچین به حساب میآیند. در نتیجه بیت کوین برای عملکرد نیاز به شبکه دارد. شبکه‌ای که از آن صحبت می‌کنیم با تعداد مختلفی سخت‌افزار و نرم‌افزار ایجاد می‌شود. به فرایند تولید این رمزارز در دنیای ارزهای دیجیتال، استخراج (Mine) گفته می‌شود. دستگاه‌هایی که رمزارز استخراج می‌کنند را نیز ماینر می‌گویند. استخراج این رمزارز در ابتدا حتی با یک رایانه شخصی نیز ممکن بود. با این حال پس از محبوبیت این رمزارز، رایانه‌ها و تجهیزات بیشتری برای استخراج رمزارز به شبکه متصل شدند. تعداد بیشتر دستگاه‌های ماینر، احتمال رمزگشایی هَش (Hash) را کاهش میدهد. جالب است بدانید هنوز هم امکان استفاده از رایانه شخصی به‌عنوان ماینر وجود دارد، اما احتمال رمزگشایی هَش‌ها در این شرایط بسیار کم است.
ویژگی‌های بیت کوین
انصافاً باید گفت محبوبیت بیت کوین بی‌دلیل نیست. ویژگی‌های این رمزارز باعث شده تا روزبه‌روز محبوبیت بیشتری پیدا کند. ناگفته پیداست با بررسی ویژگی‌های یک رمزارز، راحت‌تر میتوان تفاوت آن را با دیگر رمزارزها تشخیص داد. به همین منظور در ادامه با هم مهمترین ویژگی‌های این رمزارز پرطرفدار را بررسی می‌کنیم.
شبکه غیر متمرکز
برای توضیح شبکه غیر متمرکز باید کمی بیشتر درباره فرایند تولید رمزارز توضیح دهیم. در دنیای ارزهای دیجیتال اصطلاح جالبی داریم با نام پاداش بِلاک (block reward ). در فرایند تولید بیت کوین‌های جدید، پاداشی به ماینرهای استخراج‌کننده اختصاص می‌یابد. قبل از تولید پاداش بلاک، فرایند تایید توسط نادهای (Nodes) ناشناس انجام می‌شود. در نتیجه با شبکه‌ای کاملاً غیرمتمرکز روبه‌رو هستیم. منظور از ناد، رایانه‌‌هایی است که به شبکه متصل هستند. غیرمتمرکزسازی، یکی از منحصربه‌فردترین ویژگی‌های بیت کوین به حساب میآید.
ناشناس‌بودن هویت دارنده رمزارز
دولت‌ها قوانین مختلفی برای حفظ اموال شخصی دارند. برای نمونه در ۱۹۳۳، فرانکلین روزوِلت، رئیس جمهور آمریکا قانونی امضا کرد که براساس آن نگهداری مقدار زیادی طلا در سرتاسر آمریکا جرم شناخته می‌شد. نظیر این قوانین در دیگر کشورهای دنیا وجود دارد. یکی از مهمترین ویژگی‌های این رمزارز، ناشناس بودن دارنده آن است. درواقع تمامی تراکنش‌ها در این رمزارز به صورت ناشناس انجام می‌شود. این ویژگی، نگهداری رمزارز را نسبت به دیگر کالاهای ارزشمند، راحت‌تر می‌کند. ارزهای دیجیتال در کیف رمزارز نگهداری می‌شوند. کیف رمزارز، آدرسی ناشناس دارد. از طرف دیگر دسترسی به این کیف نیز فقط با کلیدی انجام می‌شود که در اختیار مالک کیف رمزارز است.
سقف ۲۱ میلیون
جالب است بدانید هرگز بیشتر از ۲۱ میلیون بیت کوین وجود نخواهد داشت. سقف ۲۱ میلیون در هسته کد‌های این رمزارز در نظر گرفته شده است. این سقف به گونهای تعبیه شده تا بهراحتی تغییر نکند و همیشه ثابت باشد. سقف تولید این رمزارز باعث شده تا توکن‌های مشخصی در آن تولید شود. این ویژگی، ارزش و یکپارچگی رمزارز را به دنبال دارد.
تغییرناپذیربودن
تمامی تراکنش‌هایِ این رمزارز در بلاکی متصل به بلاک قبلیِ تراکنش‌ها متصل است. به لطف این ویژگی، رمزارزی که از آن صحبت می‌کنیم تغییرناپذیر است. هیچ فردی نمی‌تواند اطلاعات شبکه را پاک کند یا تغییر دهد. تراکنش‌ها توسط نادها در سرتاسر شبکه رمزارز تایید می‌شود. تغییرناپذیربودن یکی از مهمترین ویژگی‌های این رمزارز به حساب میآید. با این ویژگی تراکنش‌ها شفافیت بیشتری پیدا می‌کند و جلوی تقلب و فساد مالی به میزان چشمگیری گرفته می‌شود. در نتیجه سرمایه‌گذاران تمایل بیشتری به فعالیت و سرمایه‌گذاری نشان می‌دهند.
افزایش اقبال کاربران برای استفاده از بیت کوین
این رمزارز در چند سال اخیر به دارایی رایجی تبدیل شده است. بر اساس آخرین برآوردها، بیشتر از ۱۰۰ میلیون کاربر فعال با این رمزارز در سرتاسر دنیا تعامل دارند. ژاپنی‌ها بیشترین افرادی هستند که از بیت کوین نسبت به دیگر ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند. افزایش اقبال کاربران برای استفاده از این رمزارز، ارزش آن را بیشتر کرده است.
بلاکچین چیست؟
شبکه‌ای به‌اشتراک‌گذاشته‌شده و تغییر ناپذیر، دفتری را تشکیل میدهد که به آن بلاکچین می‌گویند. این فناوری فرایند ثبت تراکنش‌ها و رصد دارایی‌ها را در شبکه‌های تجاری ساده‌تر می‌کند. لازم به ذکر است منظور از دارایی‌ها در این تعریف، انواع دارایی‌های مشهود مانند منزل مسکونی، پول نقد، زمین، خودرو و دارایی‌های نامشهود مانند حق ثبت اختراع، کپی‌رایت و برندینگ است. درواقع میتوان هر چیزی ارزشمندی را در این شبکه معامله و رصد کرد. معامله در شبکه بلاکچین جلوی خطرهای احتمالی را می‌گیرد و هزینه‌ها را کاهش میدهد. از آنجایی که اطلاعات، حرف اول را در دنیای تجارت نوین می‌زند، سرعت دریافت و دقت اطلاعات اهمیت زیادی برای موفقیت شرکت‌های تجاری به‌دنبال دارد. از آنجایی که بلاکچین اطلاعات را با سرعت و شفافیت کامل در اختیار مجموعه‌‌ها قرار میدهد، به بستری مطمئن برای انواع تراکنش‌ها تبدیل شده است.
این فناوری برای رهگیری سفارش مشتریان، پرداخت‌های مالی، تولید محصولات و بسیاری دیگر از فرایند‌های تجاری کاربرد دارد. این فناوری اطلاعات یکتا و شفافی را در اختیار کاربران قرار میدهد. در نتیجه کاربران بهراحتی می‌توانند جزئیات تراکنش‌ها را در مبدا و مقصد بررسی کنند. بلاکچین به لحاظ فنی، زنجیره‌ای از بلوک‌هاست. در هر بلوک، فهرستی از تراکنش‌های تاییدشده ذخیره می‌شود. مجموع این تراکنش‌ها دفتر کل توزیعشده (Distributed Ledger) قرار می‌گیرد. نامگذاری دفتر کل توزیعشده بی‌دلیل نیست.
این دلیل را میتوان در وجود تعداد بی‌شماری رایانه توزیعشده در سرتاسر شبکه دانست. کاربران برای پرداخت رمزارز در این شبکه از کیف رمزارز بهره می‌گیرند. این کیف پول اطلاعات تراکنش را به گره‌های شبکه ارسال می‌کند. گره‌ها صحت تراکنش را با دفتر کل توزیعشده بررسی می‌کنند. در این بررسی مشخص می‌شود که پرداخت‌کننده تراکنش، رمزارز لازم را در اختیار دارد. پس از تایید، گره‌ها تراکنش را انجام می‌دهند. تراکنش انجام‌شده در قالب یک بلوک ذخیره می‌شود.
ویژگی‌های بلاکچین
برای آشنایی با اهمیت بلاکچین کافی است به این نکته اشاره کنیم که غول‌های دنیای فناوری مانند آی.بی.اِم (IBM)، پِی‌پال (PayPal) و اِنویدیا (NVIDIA) یدطولایی در استفاده از بلاکچین دارند. ناگفته پیداست ویژگی‌های این فناوری به‌اندازه‌ای بوده که این شرکت‌ها سرمایه‌های گزافی برای توسعه بلاکچین هزینه کنند. ویژگی‌هایی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم، قسمتی از مهمترین برتری‌های بلاکچین به حساب میآید.
دفترهای کل توزیعشده
انصافاً باید گفت منبعی را سراغ نداریم که صحبت از ویژگی‌های بلاکچین در آن مطرح شده باشد و به دفترهای کل توزیعشده در این فناوری اشاره نکرده باشد. همان‌گونه که توضیح دادیم، به لطف این دفترها، جایی برای مخفی‌سازی اطلاعاتِ باقی نمی‌ماند. دفترهای کل توزیعشده تعامل بسیار خوبی دربرابر هرگونه دستکاری یا فعالیت مشکوک دارند. هیچ کاربری توانایی تغییر اطلاعاتِ ثبت‌شده در این دفترها را ندارد. از طرف دیگر اطلاعات در تمامی لحظات، به‌روز نگهداری می‌شود. نادها (Nodes) در این فرایند نقش بررسی‌کننده دفترهای کل را بر عهده دارند. در نتیجه اگر کاربر قصد ایجاد بلاک جدیدی داشته باشد، دیگر نادها باید این تراکنش جدید را تایید کنند و به آن چراغ سبز نشان بدهند.
در این شرایط هیچ‌کدام از کاربران برتری خاصی به دیگری ندارند و کسی نمی‌تواند در این شبکه از خدمات بهتری برخوردار شود. تمامی کاربران برای اضافه‌کردن بلاک‌های جدید از مسیری مشخص و همیشگی استفاده می‌کنند. در نتیجه امکان دورزدن این سازوکار به میزان چشمگیری کاهش پیدا می‌کند. شیوه نظارت و مدیریتِ اطلاعات در دفترهای کل توزیعشده به گونهای است که تمامی نادهای فعال باید این دفترها را به‌روز نگهدارند و در فرایند تایید آن‌ها شرکت کنند. تمامی ویژگی‌هایی که برای دفترهای کل توزیعشده مطرح کردیم در چند دقیقه و گاهی اوقات ثانیه انجام می‌شود. به همین دلیل با سازوکاری روبه‌رو هستیم که پاسخگویی بسیار سریعی دارد.
اتفاق‌نظر
بلاک‌چین‌ها با الگوریتم اتفاق‌نظر (Consensus) توسعه پیدا می‌کنند. منظور از اتفاق‌نظر در این تعریف، فرایند اتخاذ تصمیم در گروهی از نادهای فعال است. وقتی از شبکه‌ای با میلیون‌ها ناد صحبت می‌کنیم، اتفاق‌نظر برای تایید یک تراکنش اهمیت زیادی دارد. برای روشن‌ترشدن این مفهوم میتوان به فرایند رای‌گیری اشاره کرد که اکثریت برنده می‌شوند و اقلیت از برنده‌ها پشتیبانی می‌کنند. ناگفته نماند الگوریتمهای اتفاق‌نظر متفاوتی برای بلاکچین در سرتاسر دنیا وجود دارد. هر کدام از این الگوریتم‌ها ویژگی‌هایی منحصربه‌فردی برای تصمیم‌گیری و اصلاح اشتباه‌های گذشته دارند. با این حال به‌رغم تفاوت الگوریتم‌ها، سازوکار اصلی بلاکچین تفاوت‌های چندانی ندارد و مهمترین ویژگی این فناوری که دفترهای توزیعشده است، در تمامی الگوریتم‌ها اعمال می‌شود.
امنیت پیشرفته
برای شما گفتیم این فناوری نیازی به مرجع مرکزی ندارد. در نتیجه کسی بهراحتی نمی‌تواند مشخصات شبکه را به نفع خود تغییر دهد. از طرف دیگر رمزگذاری پیشرفته‌ای در این فناوری انجام می‌شود. غیرمتمرکزبودن شبکه نیز لایه‌ای امنیتی دیگری برای این شبکه ایجاد می‌کند. به ویژگی‌هایی که اشاره کردیم، الگوریتم ریاضی بسیار پیچیده را هم اضافه کنید. این الگوریتم به‌عنوان دیوار آتش (Firewall) مستحکمی دربرار هرگونه نفوذی عمل می‌کند.
تمامی اطلاعات در بلاک‌های امنی دور از دسترس افراد غیرمجاز ذخیره می‌شود. رمزگذاری این اطلاعات با الگوریتم SHA-256 صورت می‌گیرد. این الگوریتم، یکی از قوی‌ترین الگوریتمهای رمزگذاری در دنیای فناوری به حساب میآید. تمامی کاربران با امضای دیجیتال به اطلاعاتِ بلاکچین دسترسی دارند. کلید‌های عمومی و خصوصی برای هر کاربر صادر می‌شود. کلید‌هایی که از آن‌ها صحبت کردیم برای هرگونه تراکنشی در بلاکچین ضروری است. کلید خصوصی، اهمیت زیادی دارد و کاربران نباید آن را به هر قیمتی با دیگران به اشتراک بگذارند.
مقایسه بلاک چین و بیت کوین
امیدواریم با توجه به توضیحاتی که درباره بلاک چین و بیت کوین مطرح کردیم، دید کلی درباره این پدیده‌های پررونق پیدا کرده باشید. با این توضیحات حتماً به این نتیجه رسیده‌اید که تمامی رمزارزها، قسمتی از بلاکچین به‌حساب میآیند. درواقع میتوان گفت بیت کوین، یکی از نخستین رمزارزهایی که به دنیا معرفی شد. از آنجایی که این رمزارز در بستر بلاک چین فعالیت می‌کند، بسیاری بر این باور بودند که بیت کوین، اساس اصلی تمامی فناوری‌های بلاکچین را تشکیل میدهد. این باور نادرست است. تقریباً تمامی رمزارزها در بستر بلاکچین پیاده‌سازی شده‌اند. برای نمونه میتوان به اِتریوم (Ethereum)، رمزارز پررونق دیگری اشاره کرد که با سازوکار بلاکچین کار می‌کند. فایده‌های بی‌شمار بلاکچین، راه این فناوری را به صنایع مختلف باز کرده است. در نتیجه بهینه‌سازی‌های چشمگیری برای این فناوری انجام شد. تفاوت کلیدی بلاکچین و بیت کوین را میتوان در کاربرد این ۲ پدیده جستجو کرد.
بلاکچین برای ذخیره امن اطلاعات و دسترسی به‌‌آن‌ها بوسیله دفترهای کل توزیعشده کاربرد دارد. از طرف دیگر بیت کوین با هدف افزایش سرعت تراکنش‌های فرامرزی توسعه داده شده است. ساده‌سازی، ناشناس‌بودن هویت و همچنین کاهش نظارت دولت‌ها در تراکنش‌ها از دیگر تفاوت‌های بلاک چین و بیت کوین شناخته می‌شود. ناگفته نماند بیت کوین فقط به عنوان پول رایج کاربرد دارد، اما انتقال هر چیز ارزشمندی مانند ارز، سهام یا دارایی‌ها را میتوان در بستر بلاکچین اجرا کرد. در نتیجه بلاکچین روزبه‌روز کاربردهای بیشتری پیدا می‌کند. این فناوری راه خود را به حوزه‌های درمان، سیستم‌های مدیریت هویت و حمل‌و‌نقل باز کرده است. زنجیره تامین کالا نیز یکی دیگر از حوزه‌هایی است که بلاکچین راه‌حل‌های کارآمدی پیش روی صاحبان صنایع قرار داده است.
خلاصه‌ای از تفاوت کلیدی بلاک چین و بیت کوین
- بیت کوین، رمزارز است، در حالی که بلاکچین بانک‌داده توزیعشده به حساب میآید؛
- بیت کوین از فناوری بلاکچین بهره گرفته است، اما بلاکچین کاربردهایی فراتر از بیت کوین دارد؛
- بیت کوین ناشناس‌ماندن کاربران را بهینه کرده است، در حالی که شفافیت، به‌عنوان یکی از ویژگی‌های اصلی بلاکچین شناخته می‌شود؛
- بیت کوین، ارز را میان کاربران منتقل می‌کند، اما بلاکچین برای انتقال انواع دارایی‌ها کاربرد دارد.
بلاک چین و بیت کوین هر کدام دنیایی از اطلاعات و کاربردهای سودمند پیش روی کاربران و صاحبان صنایع قرار داده‌اند. امیدواریم با توضیحاتی که از این فناوری‌ها مطرح کردیم، دیدگاه کاملی درباره تفاوت بلاکچین و بیت کوین بدست آورده باشید. در پایان پیشنهاد می‌کنیم اگر پرسشی در ذهن شما ایجاد شده یا اینکه اطلاعات جالبی درباره این فناوری‌ها می‌دانید، این اطلاعات را در قسمت نظرات با همراهان خود در گرین پلاس و دیگر خواننده‌ها به اشتراک بگذارید.
لاکچین به لحاظ فنی، زنجیره‌ای از بلوک‌هاست. در هر بلوک، فهرستی از تراکنش‌های تاییدشده ذخیره می‌شود. مجموع این تراکنش‌ها دفتر کل توزیعشده (Distributed Ledger) قرار می‌گیرد.
پرسش و پاسخ
بلاکچین چیست؟
شبکه‌ای به‌اشتراک‌گذاشته‌شده و تغییر ناپذیر، دفتری را تشکیل میدهد که به آن بلاکچین می‌گویند. این فناوری فرایند ثبت تراکنش‌ها و رصد دارایی‌ها را در شبکه‌های تجاری ساده‌تر می‌کند.
بیت کوین چیست؟
بیت کوین، رمزارزی است که در دنیای مجازی کاربردی همانند پول دارد. این رمزارز، تحت‌کنترل فرد یا گروهی نیست و کاربران بدون افشای هویت می‌توانند با آن به معامله مشغول شوند.
بیت کوین چه کاربردی دارد؟
بیت کوین با هدف افزایش سرعت تراکنش‌های فرامرزی توسعه داده شده است.
بلاکچین چه کاربردی دارد؟
بلاکچین برای ذخیره امن اطلاعات و دسترسی به‌‌آن‌ها بوسیله دفترهای کل توزیعشده کاربرد دارد.
بیت کوین و بلاکچین چه تفاوت‌های کلیدی دارند؟
بلاکچین برای ذخیره امن اطلاعات و دسترسی به‌‌آن‌ها بوسیله دفترهای کل توزیعشده کاربرد دارد. از طرف دیگر بیت کوین با هدف افزایش سرعت تراکنش‌های فرامرزی توسعه داده شده است.