بانک‌ها چطور با بلاک‌چین خصوصی، اعتماد را بازآفرینی می‌کنند؟
بانک‌ها چطور با بلاک‌چین خصوصی، اعتماد را بازآفرینی می‌کنند؟
از دیرباز، بانک‌ها به عنوان ستون‌های اصلی نظام مالی و اقتصادی، نقشی محوری در زندگی افراد و کسب‌وکارها ایفا کرده‌اند. آن‌ها نهادهایی بودند که وظیفه نگهداری از سرمایه‌های مردم، واسطه‌گری در معاملات، اعطای وام و تسهیل تجارت را بر عهده داشتند. هسته اصلی عملکرد این نهادها، بر یک اصل بنیادین استوار بود: اعتماد. اعتماد به بانک به عنوان یک واسطه قابل اطمینان و مطمئن.
با این حال، در دهه‌های اخیر، این اعتماد به تدریج و به دلایل مختلفی فرسایش یافته است. مجموعه‌ای از حوادث و تغییرات در دنیای مدرن، شکاف عمیقی بین نظام بانکی سنتی و انتظارات جامعه ایجاد کرده است. بحران‌های مالی، مانند بحران مالی ۲۰۰۸ که منجر به فروپاشی بازارهای جهانی شد، به وضوح نشان داد که سیستم‌های بانکی سنتی با وجود قوانین و نظارت‌های متعدد، همچنان آسیب‌پذیرند و ریسک‌های سیستمی می‌توانند میلیون‌ها نفر را به ورطه فقر بکشانند. افشاگری‌های مربوط به رسوایی‌های مالی، پول‌شویی، و سوء استفاده‌های بانکی در مقیاس‌های بزرگ، این حس بی‌اعتمادی را بیش از پیش تقویت کرد. مردم دریافتند که واسطه‌های مالی، گاهی اوقات منافع خود را بر منافع مشتریان و جامعه اولویت می‌دهند.
در کنار این عوامل تاریخی، دنیای مدرن چالش‌های جدیدی را نیز به وجود آورده است:
- رقابت فزاینده از سوی فین‌تک‌ها (Fintechs): شرکت‌های نوپای مالی با استفاده از فناوری‌های جدید، خدمات مالی سریع‌تر، شفاف‌تر و کم‌هزینه‌تری را ارائه می‌دهند که بانک‌ها را به چالش می‌کشند. این شرکت‌ها با ارائه اپلیکیشن‌های پرداخت موبایلی، پلتفرم‌های وام‌دهی همتا به همتا (P2P) و ابزارهای مدیریت دارایی، به سرعت سهم بازار بانک‌ها را تصاحب کرده‌اند.
- انتظارات نسل جدید: نسل‌های جدید از مشتریان (به ویژه نسل هزاره و نسل Z) به دنبال شفافیت، سرعت و دسترسی آسان به خدمات مالی هستند. آن‌ها به مدل‌های سنتی اعتماد کمتری دارند و به دنبال راهکارهایی هستند که کنترل بیشتری بر پول و داده‌های خود به آن‌ها بدهد.
- چالش‌های امنیتی و حریم خصوصی: در دنیای متصل امروز، حملات سایبری به نهادهای مالی یک تهدید دائمی است. حفظ امنیت داده‌های حساس مشتریان و جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به اطلاعات، یک وظیفه پرهزینه و پیچیده است.
- هزینه‌ها و ناکارآمدی فرآیندهای سنتی: بسیاری از فرآیندهای بانکی، به ویژه در حوزه‌هایی مانند پرداخت‌های فرامرزی، تأمین مالی تجارت و تسویه اوراق بهادار، همچنان کند، پرهزینه و مبتنی بر اسناد کاغذی هستند. این ناکارآمدی‌ها باعث افزایش هزینه‌های عملیاتی برای بانک‌ها و افزایش زمان انتظار برای مشتریان می‌شود.
در این شرایط، نیاز به نوآوری در صنعت بانکداری از هر زمان دیگری حیاتی‌تر به نظر می‌رسد. این نوآوری نه تنها باید به بهبود کارایی و کاهش هزینه‌ها منجر شود، بلکه باید به طور اساسی به مسئله بازآفرینی اعتماد در میان مشتریان، شرکا و نهادهای نظارتی بپردازد.
اینجاست که فناوری بلاک‌چین وارد صحنه می‌شود. بلاک‌چین، به عنوان یک دفتر کل توزیع‌شده (Distributed Ledger) و غیرمتمرکز، پتانسیل حل بسیاری از این مشکلات را دارد. بلاک‌چین با ویژگی‌های بنیادین خود نظیر عدم تغییرپذیری (Immutability)، شفافیت و امنیت رمزنگاری شده، یک پارادایم جدید در مدیریت داده‌ها و تراکنش‌ها ارائه می‌دهد. در فضای بلاک‌چین عمومی (مانند بیت‌کوین و اتریوم)، شفافیت کامل است و هر کسی می‌تواند تراکنش‌ها را مشاهده کند. اما برای نهادهای مالی که نیاز به حفظ حریم خصوصی، مقیاس‌پذیری و حاکمیت متمرکز دارند، راه‌حل دیگری به نام بلاک‌چین خصوصی (Private Blockchain) مورد توجه قرار گرفته است.
در ادامه این مقاله، به تفصیل به این موضوع خواهیم پرداخت که بلاک‌چین خصوصی چیست، چه تفاوت‌هایی با بلاک‌چین عمومی دارد و چگونه بانک‌ها می‌توانند با استفاده از ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن، نه تنها کارایی خود را افزایش دهند، بلکه اعتماد از دست رفته را در عصر دیجیتال بازآفرینی کنند. ما کاربردهای اصلی این فناوری در صنعت بانکداری را بررسی کرده و نمونه‌های واقعی از پیاده‌سازی‌های موفق آن را معرفی خواهیم کرد تا درک جامع‌تری از این پتانسیل تحول‌آفرین به دست آوریم.
۲. بلاک‌چین خصوصی چیست؟ تمایز آن با بلاک‌چین عمومی
برای درک اینکه چرا بانک‌ها به سمت بلاک‌چین خصوصی گرایش دارند، ابتدا باید به طور دقیق این فناوری را تعریف کرده و آن را با بلاک‌چین عمومی مقایسه کنیم.
۲.۱. اصول بلاک‌چین: مروری کوتاه
در هسته خود، بلاک‌چین یک دفتر کل دیجیتال و توزیع‌شده است که در آن سوابق تراکنش‌ها در بلوک‌ها (Blocks) ذخیره شده و به صورت زنجیره‌ای (Chain) به هم متصل می‌شوند. این زنجیره توسط یک شبکه از نودها (Nodes) که کپی یکسانی از دفتر کل را نگه می‌دارند، نگهداری می‌شود. ویژگی‌های کلیدی بلاک‌چین عبارتند از:
- دفتر کل توزیع‌شده (Distributed Ledger): برخلاف پایگاه‌های داده متمرکز، کپی دفتر کل در تمام نودهای شبکه وجود دارد. این توزیع‌پذیری، دفتر کل را در برابر دستکاری و از بین رفتن مقاوم می‌کند.
- عدم تغییرپذیری (Immutability): پس از تأیید و اضافه شدن یک بلوک به زنجیره، تغییر محتوای آن به دلیل فرآیندهای پیچیده رمزنگاری و اجماع، تقریباً غیرممکن است. این ویژگی اعتماد به سوابق را تضمین می‌کند.
- رمزنگاری (Cryptography): تراکنش‌ها با استفاده از توابع هش و کلیدهای عمومی/خصوصی رمزنگاری می‌شوند تا امنیت و اعتبار آن‌ها تضمین شود.
- اجماع (Consensus): برای اضافه شدن یک بلوک جدید به زنجیره، تمام نودها یا بخش قابل توجهی از آن‌ها باید بر سر اعتبار آن به توافق برسند. این فرآیند اجماع، نیاز به واسطه‌های متمرکز را از بین می‌برد.
۲.۲. تمایزهای کلیدی: بلاک‌چین خصوصی در مقابل بلاک‌چین عمومی
در حالی که بلاک‌چین عمومی (Public Blockchain) و بلاک‌چین خصوصی (Private Blockchain) هر دو بر اصول فوق استوار هستند، در عمل تفاوت‌های بنیادینی دارند که آن‌ها را برای موارد استفاده مختلف مناسب می‌سازد.
۲.۳. چرا بلاک‌چین خصوصی برای بخش مالی مناسب‌تر است؟
با توجه به تفاوت‌های فوق، بلاک‌چین خصوصی به دلایل زیر به گزینه‌ای جذاب برای بانک‌ها و سایر نهادهای مالی تبدیل شده است:
- حفظ حریم خصوصی: در صنعت مالی، محرمانگی اطلاعات مشتریان و جزئیات تراکنش‌ها یک الزام قانونی و رقابتی است. بلاک‌چین‌های عمومی با شفافیت کامل خود، این نیاز را برآورده نمی‌کنند. بلاک‌چین‌های خصوصی با قابلیت محدود کردن مشاهده تراکنش‌ها به طرف‌های درگیر، این مشکل را حل می‌کنند.
- مقیاس‌پذیری و سرعت: حجم تراکنش‌های بانکی بسیار بالاست و بانک‌ها به سیستمی نیاز دارند که بتواند هزاران تراکنش در ثانیه را پردازش کند. بلاک‌چین‌های خصوصی با مکانیسم‌های اجماع سبک‌تر، این مقیاس‌پذیری و سرعت را فراهم می‌کنند.
- ملاحظات رگولاتوری (Regulatory Compliance): نهادهای مالی تحت نظارت سختگیرانه نهادهای رگولاتوری هستند. بلاک‌چین خصوصی به بانک‌ها امکان می‌دهد تا با کنترل کامل بر روی شبکه، قوانین و مقررات را رعایت کنند و دسترسی نهادهای نظارتی به اطلاعات مورد نیاز را فراهم سازند.
- حاکمیت و کنترل: بانک‌ها نمی‌توانند دارایی‌ها و اطلاعات مشتریان خود را به یک شبکه غیرمتمرکز و بدون حاکمیت بسپارند. بلاک‌چین خصوصی به آن‌ها امکان می‌دهد تا با مشارکت در یک کنسرسیوم، حاکمیت شبکه را به صورت مشترک با سایر شرکا در دست داشته باشند.
بنابراین، بلاک‌چین خصوصی با حفظ اصول اساسی بلاک‌چین (توزیع‌پذیری، عدم تغییرپذیری و امنیت)، چارچوبی را فراهم می‌آورد که با الزامات قانونی، امنیتی و عملیاتی صنعت مالی سازگار است. این راه‌حل به بانک‌ها اجازه می‌دهد تا از مزایای تحول‌آفرین بلاک‌چین بهره‌مند شوند، بدون اینکه ملاحظات حیاتی خود را به خطر اندازند.
۳. کاربردهای اصلی بلاک‌چین خصوصی در صنعت بانکداری
بلاک‌چین خصوصی به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، یعنی سرعت، حریم خصوصی و مقیاس‌پذیری، به ابزاری قدرتمند برای حل برخی از بزرگترین چالش‌های صنعت بانکداری تبدیل شده است. در ادامه به مهم‌ترین کاربردهای این فناوری در بخش‌های مختلف بانکداری می‌پردازیم.
۳.۱. پرداخت‌های فرامرزی (Cross-border Payments)
پرداخت‌های فرامرزی در حال حاضر فرآیندی کند، پرهزینه و غیرشفاف است. این فرآیند اغلب از طریق شبکه‌های واسطه‌ای مانند SWIFT انجام می‌شود که به دلیل وجود بانک‌های واسطه متعدد، زمان و هزینه زیادی را به تراکنش‌ها تحمیل می‌کند. علاوه بر این، عدم شفافیت در مورد وضعیت تراکنش‌ها و هزینه‌های دقیق آن‌ها، اعتماد مشتریان را کاهش می‌دهد.
بلاک‌چین خصوصی چگونه به این مشکل کمک می‌کند؟
- سرعت و کارایی بالاتر: با استفاده از بلاک‌چین خصوصی، بانک‌ها می‌توانند پرداخت‌ها را به صورت مستقیم و بدون نیاز به واسطه‌های متعدد انجام دهند. این امر زمان تسویه تراکنش‌ها را از چند روز به چند ثانیه کاهش می‌دهد.
- کاهش هزینه‌ها: از بین بردن واسطه‌ها و فرآیندهای دستی، هزینه‌های مربوط به تراکنش‌های فرامرزی را به شدت پایین می‌آورد.
- شفافیت و ردیابی: هر تراکنش به صورت امن و غیرقابل تغییر در دفتر کل بلاک‌چین ثبت می‌شود. این به طرفین درگیر اجازه می‌دهد تا در هر لحظه، وضعیت تراکنش را پیگیری کنند. این شفافیت، اعتماد بین بانک‌های درگیر و مشتریان را افزایش می‌دهد.
- مثال عملی: پلتفرم‌هایی مانند J.P. Morgan Onyx و RippleNet نمونه‌هایی از شبکه‌های مبتنی بر بلاک‌چین خصوصی هستند که با هدف بهینه‌سازی پرداخت‌های فرامرزی ایجاد شده‌اند و توانسته‌اند زمان تسویه را به میزان چشمگیری کاهش دهند.
۳.۲. تأمین مالی تجارت (Trade Finance)
تأمین مالی تجارت، فرآیندی پیچیده است که شامل اسناد متعدد (مانند بارنامه، فاکتور، اعتبار اسنادی)، نهادهای مختلف (بانک‌ها، واردکنندگان، صادرکنندگان، شرکت‌های حمل و نقل) و ریسک‌های فراوان (مانند کلاهبرداری و عدم پرداخت) می‌شود. این فرآیند اغلب مبتنی بر اسناد کاغذی است که به کندی و ناکارآمدی آن می‌افزاید.
بلاک‌چین خصوصی چگونه به این مشکل کمک می‌کند؟
- دیجیتالی کردن اسناد: بلاک‌چین امکان دیجیتالی کردن اسناد تجاری و ثبت آن‌ها به صورت امن و غیرقابل تغییر را فراهم می‌آورد. این امر نیاز به ارسال فیزیکی اسناد را از بین می‌برد.
- کاهش ریسک کلاهبرداری: از آنجایی که تمام اسناد و تراکنش‌ها در یک دفتر کل مشترک و غیرقابل تغییر ثبت می‌شوند، ریسک کلاهبرداری، دستکاری اسناد یا جعل آن‌ها به شدت کاهش می‌یابد.
- شفافیت و افزایش سرعت: تمام طرف‌های درگیر در یک معامله تجاری می‌توانند در یک پلتفرم واحد، به وضعیت معامله و اسناد مربوطه دسترسی داشته باشند. این شفافیت، اعتماد را بین طرفین افزایش داده و زمان لازم برای تسویه معاملات را از هفته‌ها به چند روز کاهش می‌دهد.
- مثال عملی: پلتفرم‌هایی مانند we.trade که توسط یک کنسرسیوم از بانک‌های بزرگ اروپایی ایجاد شده، از بلاک‌چین خصوصی برای تسهیل معاملات تجاری بین شرکت‌ها استفاده می‌کنند.
۳.۳. شناسایی دیجیتال و KYC (Know Your Customer)
فرآیندهای شناسایی مشتری (KYC) و مبارزه با پول‌شویی (AML) برای بانک‌ها بسیار پرهزینه، زمان‌بر و تکراری هستند. هر مشتری جدید باید در هر بانکی که حساب باز می‌کند، فرآیند KYC را دوباره طی کند. این فرآیندها نه تنها برای بانک‌ها هزینه‌بر هستند، بلکه برای مشتریان نیز تجربه کاربری ناخوشایندی ایجاد می‌کنند.
بلاک‌چین خصوصی چگونه به این مشکل کمک می‌کند؟
- ایجاد یک هویت دیجیتال واحد: بلاک‌چین خصوصی به بانک‌ها این امکان را می‌دهد که یک هویت دیجیتال امن و قابل اعتماد برای هر مشتری ایجاد کنند. پس از تأیید هویت مشتری توسط یک بانک، سایر بانک‌ها در همان شبکه می‌توانند به این هویت تأیید شده دسترسی داشته باشند (البته با رضایت مشتری).
- کاهش فرآیندهای تکراری: با داشتن یک هویت دیجیتال تأیید شده در یک شبکه بلاک‌چین خصوصی، نیاز به تکرار فرآیند KYC در هر نهاد مالی از بین می‌رود. این امر هزینه‌ها را کاهش داده و تجربه کاربری را بهبود می‌بخشد.
- امنیت و حریم خصوصی: داده‌های هویتی مشتری به صورت رمزنگاری شده و تنها با رضایت خود او به اشتراک گذاشته می‌شود. این امر امنیت و حریم خصوصی را تضمین می‌کند.
- مثال عملی: کنسرسیوم‌های بانکی مانند Digital Trade Chain در آسیا، از بلاک‌چین برای ایجاد یک پلتفرم مشترک KYC استفاده می‌کنند.
۳.۴. توکنیزاسیون دارایی‌ها (Asset Tokenization)
توکنیزاسیون به فرآیند تبدیل یک دارایی فیزیکی یا مالی (مانند املاک و مستغلات، آثار هنری، سهام شرکت‌ها) به یک توکن دیجیتال بر روی بلاک‌چین گفته می‌شود. این توکن‌ها می‌توانند به راحتی در بستر بلاک‌چین خرید و فروش شوند.
بلاک‌چین خصوصی چگونه به این مشکل کمک می‌کند؟
- افزایش نقدشوندگی: با توکنیزاسیون، دارایی‌های غیرنقدشونده (مانند املاک) به بخش‌های کوچک‌تر (توکن‌ها) تقسیم شده و به راحتی قابل معامله می‌شوند. این امر نقدشوندگی بازار را به شدت افزایش می‌دهد.
- دسترسی‌پذیری بیشتر: توکنیزاسیون، دسترسی به سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ارزشمند را برای سرمایه‌گذاران کوچک‌تر فراهم می‌کند که قبلاً امکان‌پذیر نبود.
- کاهش هزینه‌ها و واسطه‌ها: فرآیندهای ثبت و انتقال مالکیت در بلاک‌چین، به صورت خودکار و بدون نیاز به واسطه‌های متعدد (مانند وکلا، کارگزاران) انجام می‌شود که هزینه‌ها را کاهش می‌دهد.
- مثال عملی: بانک‌های بزرگ در حال بررسی استفاده از بلاک‌چین خصوصی برای توکنیزاسیون اوراق بهادار، املاک و سایر دارایی‌ها هستند تا بازارهای جدیدی ایجاد کرده و فرآیندهای موجود را بهینه کنند.
۳.۵. تسویه اوراق بهادار (Securities Settlement)
تسویه معاملات اوراق بهادار (مانند سهام و اوراق قرضه) پس از خرید و فروش، یک فرآیند زمان‌بر و پرهزینه است که معمولاً چند روز طول می‌کشد (T+2). در این مدت، ریسک‌های متعددی وجود دارد.
بلاک‌چین خصوصی چگونه به این مشکل کمک می‌کند؟
- تسویه فوری (Instant Settlement): با بلاک‌چین، تسویه و انتقال مالکیت اوراق بهادار می‌تواند به صورت همزمان با پرداخت پول (Delivery versus Payment – DvP) و در لحظه انجام شود. این امر زمان تسویه را از چند روز به چند ثانیه کاهش می‌دهد.
- کاهش ریسک‌های سیستمی: تسویه فوری به معنای کاهش ریسک اعتباری و عملیاتی است که در دوره بین معامله و تسویه وجود دارد.
- شفافیت و امنیت: تمام معاملات به صورت امن و غیرقابل تغییر در دفتر کل ثبت می‌شوند، که شفافیت و اطمینان از صحت سوابق را تضمین می‌کند.
- مثال عملی: کنسرسیوم‌هایی مانند Euroclear و سایر نهادهای مالی در حال بررسی استفاده از پلتفرم‌هایی مانند R3 Corda برای تسویه اوراق بهادار هستند تا فرآیندهای موجود را بهینه‌سازی کنند.
۳.۶. وام‌های سندیکایی و وام‌دهی (Syndicated Loans & Lending)
وام‌های سندیکایی (Syndicated Loans) وام‌های بزرگی هستند که توسط گروهی از بانک‌ها به یک شرکت بزرگ اعطا می‌شوند. فرآیند مدیریت این وام‌ها، از جمله توزیع، مدیریت سهم‌ها و پرداخت‌ها، بسیار پیچیده و دستی است.
بلاک‌چین خصوصی چگونه به این مشکل کمک می‌کند؟
- خودکارسازی فرآیندها: با استفاده از قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) بر روی بلاک‌چین خصوصی، می‌توان فرآیندهای مربوط به مدیریت وام، توزیع سود و پرداخت‌ها را به صورت خودکار اجرا کرد.
- شفافیت: تمام بانک‌های درگیر در یک کنسرسیوم وام‌دهی می‌توانند به صورت شفاف به اطلاعات مربوط به سهم‌ها، پرداخت‌ها و وضعیت وام دسترسی داشته باشند.
- کاهش ریسک خطا: خودکارسازی فرآیندهای دستی، احتمال خطاهای انسانی را کاهش داده و کارایی را افزایش می‌دهد.
این کاربردها تنها نمونه‌هایی از پتانسیل گسترده بلاک‌چین خصوصی در صنعت بانکداری هستند. این فناوری با فراهم کردن یک بستر امن، شفاف و کارآمد، بانک‌ها را قادر می‌سازد تا مدل‌های کسب‌وکار جدیدی ایجاد کرده و فرآیندهای قدیمی را بازسازی کنند. این تحول نه تنها به نفع بانک‌هاست، بلکه به طور مستقیم به افزایش سرعت، کاهش هزینه‌ها و بازآفرینی اعتماد برای مشتریان می‌انجامد.
باشه، بسیار عالی. در ادامه مقاله جامع و مفصل درباره “بانک‌ها چطور با بلاک‌چین خصوصی، اعتماد را بازآفرینی می‌کنند؟”، به بخش چهارم می‌پردازیم: بازآفرینی اعتماد: بلاک‌چین خصوصی چگونه به ریشه‌های بی‌اعتمادی حمله می‌کند؟. این بخش به طور مستقیم به سؤال اصلی مقاله پاسخ می‌دهد.
۴. بازآفرینی اعتماد: بلاک‌چین خصوصی چگونه به ریشه‌های بی‌اعتمادی حمله می‌کند؟
در بخش‌های پیشین، به چالش‌های اعتماد در نظام بانکی سنتی و کاربردهای عملی بلاک‌چین خصوصی پرداختیم. اما سؤال کلیدی این است که چگونه این فناوری، به صورت بنیادی، مکانیسم‌هایی را برای بازگرداندن اعتماد فراهم می‌کند؟ بلاک‌چین خصوصی با هدف قرار دادن ریشه‌های بی‌اعتمادی، یعنی عدم شفافیت، ریسک‌های امنیتی و ناکارآمدی‌های سیستمی، به عنوان یک ابزار قدرتمند برای بازآفرینی اعتماد عمل می‌کند.
۴.۱. شفافیت و قابلیت حسابرسی (Transparency and Audibility)
یکی از بزرگترین نقاط ضعف سیستم‌های بانکی سنتی، ماهیت مبهم و غیرشفاف برخی از فرآیندهای آن‌هاست. مشتریان و حتی شرکای تجاری اغلب از جزئیات دقیق تراکنش‌ها، هزینه‌ها و وضعیت واقعی دارایی‌ها بی‌خبرند. این عدم شفافیت، زمینه‌ساز سوءظن و در نهایت بی‌اعتمادی است.
بلاک‌چین خصوصی چگونه این مشکل را حل می‌کند؟
- دفتر کل غیرقابل تغییر و مشترک: بلاک‌چین، یک دفتر کل دیجیتال و مشترک است که تمامی تراکنش‌ها را به صورت غیرقابل تغییر ثبت می‌کند. این بدان معناست که هیچ‌کس نمی‌تواند یک تراکنش را پس از تأیید، حذف یا ویرایش کند. این ویژگی، اصالت و صحت سوابق را تضمین می‌کند.
- دسترسی به اطلاعات برای طرف‌های مجاز: در یک بلاک‌چین خصوصی، بانک‌های عضو یک کنسرسیوم می‌توانند به یک نسخه از دفتر کل دسترسی داشته باشند. هر بانک می‌تواند تراکنش‌های مربوط به خود را به صورت لحظه‌ای مشاهده و تأیید کند. این شفافیت، ابهام را از بین برده و به هر عضو اجازه می‌دهد تا از صحت عملکرد سیستم اطمینان حاصل کند.
- قابلیت حسابرسی آسان: از آنجایی که تمام سوابق به صورت رمزنگاری شده و دارای مهر زمانی (Timestamped) ثبت می‌شوند، ردیابی و حسابرسی آن‌ها برای نهادهای نظارتی بسیار آسان‌تر می‌شود. این امر به افزایش اعتماد نهادهای نظارتی به بانک‌ها و همچنین به افزایش کارایی فرآیندهای حسابرسی کمک می‌کند.
مثال: در حوزه تأمین مالی تجارت، وقتی اسناد در بلاک‌چین ثبت می‌شوند، هر یک از طرفین (واردکننده، صادرکننده، بانک‌های درگیر) می‌توانند به صورت آنی از صحت و تاریخچه آن سند مطلع شوند. این شفافیت مشترک، نیاز به اعتماد به یک واسطه واحد را از بین می‌برد و اعتماد را در کل شبکه توزیع می‌کند.
۴.۲. امنیت و کاهش ریسک کلاهبرداری (Security and Fraud Reduction)
امنیت سیستم‌های بانکی در برابر حملات سایبری و کلاهبرداری همیشه یک نگرانی اصلی بوده است. سیستم‌های متمرکز، نقاط آسیب‌پذیری واحدی دارند که در صورت حمله موفق، می‌توانند منجر به خسارات عظیمی شوند.
بلاک‌چین خصوصی چگونه این مشکل را حل می‌کند؟
- توزیع‌پذیری (Decentralization): اطلاعات در بلاک‌چین به صورت توزیع‌شده در تمام نودهای شبکه ذخیره می‌شود. برای حمله به سیستم، یک هکر باید به صورت همزمان به تعداد زیادی از این نودها حمله کرده و آن‌ها را دستکاری کند که این امر بسیار دشوار و تقریباً غیرممکن است. این توزیع‌پذیری، ریسک “نقطه شکست واحد” (Single Point of Failure) را از بین می‌برد.
- قدرت رمزنگاری: هر تراکنش و بلوک در بلاک‌چین با استفاده از توابع رمزنگاری پیشرفته محافظت می‌شود. این رمزنگاری، صحت و امنیت داده‌ها را تضمین می‌کند و از هرگونه دستکاری غیرمجاز جلوگیری می‌نماید.
- اجماع مشترک: برای اضافه شدن یک بلوک جدید به زنجیره، نودهای شبکه باید بر سر آن توافق کنند. این فرآیند اجماع، از اضافه شدن تراکنش‌های جعلی یا نامعتبر جلوگیری می‌کند.
- هویت‌های تأیید شده: در بلاک‌چین خصوصی، تنها نودهایی که هویتشان تأیید شده و مجوز دارند می‌توانند در شبکه فعالیت کنند. این امر ریسک ورود عوامل مخرب را به شدت کاهش می‌دهد.
مثال: در فرآیندهای KYC، بلاک‌چین می‌تواند به عنوان یک دفتر کل امن برای نگهداری اطلاعات هویتی تأیید شده مشتریان عمل کند. با این روش، اطلاعات مشتریان در یک مکان متمرکز قرار نمی‌گیرند که هدف حمله قرار گیرند. همچنین، از آنجایی که تمام تراکنش‌های مربوط به هویت در شبکه ثبت می‌شود، هرگونه اقدام مشکوک به سرعت قابل شناسایی است.
۴.۳. کارایی و اطمینان‌پذیری (Efficiency and Reliability)
ناکارآمدی فرآیندهای دستی و وابستگی به واسطه‌ها، نه تنها هزینه‌ها را افزایش می‌دهد، بلکه باعث تأخیر و خطاهای انسانی می‌شود. این امر اطمینان مشتریان از کارایی و دقت سیستم را کاهش می‌دهد.
بلاک‌چین خصوصی چگونه این مشکل را حل می‌کند؟
- خودکارسازی با قراردادهای هوشمند (Smart Contracts): قراردادهای هوشمند، کدهایی هستند که به صورت خودکار در بستر بلاک‌چین اجرا می‌شوند. این قراردادها می‌توانند شرایط یک توافق‌نامه را بدون نیاز به واسطه‌های انسانی یا فرآیندهای دستی، اجرا کنند.
- کاهش خطای انسانی: با خودکارسازی فرآیندهای پیچیده مانند تسویه اوراق بهادار یا مدیریت پرداخت‌های وام، احتمال خطاهای انسانی به شدت کاهش می‌یابد.
- سرعت بالا و اطمینان: بلاک‌چین‌های خصوصی به دلیل ساختار خود، قادر به پردازش حجم زیادی از تراکنش‌ها در زمان بسیار کوتاه هستند. این سرعت بالا، اطمینان از انجام سریع و دقیق معاملات را به مشتریان می‌دهد.
مثال: در فرآیند تسویه اوراق بهادار، یک قرارداد هوشمند می‌تواند به صورت خودکار مالکیت سهام را به خریدار منتقل کرده و پرداخت را به فروشنده انجام دهد، بدون اینکه نیاز به دخالت نهادهای واسطه در این فرآیند وجود داشته باشد. این کار نه تنها زمان تسویه را کاهش می‌دهد، بلکه اطمینان از صحت و درستی کل فرآیند را افزایش می‌دهد.
۴.۴. حاکمیت مشترک و تعامل بین شرکا (Collaborative Governance)
در سیستم‌های سنتی، بانک‌ها اغلب به صورت مجزا از یکدیگر عمل می‌کنند و اعتماد بین آن‌ها از طریق واسطه‌های متمرکز و قراردادهای حقوقی پیچیده برقرار می‌شود.
بلاک‌چین خصوصی چگونه این مشکل را حل می‌کند؟
- شبکه‌های کنسرسیومی: بلاک‌چین خصوصی به بانک‌ها امکان می‌دهد تا در قالب یک کنسرسیوم (Consortium) با یکدیگر همکاری کنند. در این مدل، حاکمیت شبکه به صورت مشترک بین اعضا توزیع می‌شود.
- ایجاد اعتماد از طریق همکاری: با داشتن یک دفتر کل مشترک و غیرقابل تغییر، بانک‌های عضو کنسرسیوم می‌توانند بدون نیاز به یک واسطه مرکزی به یکدیگر اعتماد کنند. آن‌ها با هم بر روی قوانین شبکه توافق می‌کنند و به صورت مشترک، صحت تراکنش‌ها را تأیید می‌کنند. این همکاری، به جای رقابت صرف، زمینه‌ساز ایجاد اعتماد بین نهادهای مالی می‌شود.
- استانداردسازی فرآیندها: استفاده از یک پلتفرم مشترک، بانک‌ها را وادار به استانداردسازی فرآیندهای خود می‌کند که این امر کارایی کلی اکوسیستم را افزایش می‌دهد.
در نهایت، بلاک‌چین خصوصی با ارائه راهکارهایی برای شفافیت، امنیت، کارایی و حاکمیت مشترک، به ریشه‌های بی‌اعتمادی که طی دهه‌ها در صنعت مالی ریشه دوانده‌اند، حمله می‌کند. این فناوری به بانک‌ها اجازه می‌دهد تا نه تنها خدمات خود را بهینه کنند، بلکه با ارائه یک پلتفرم قابل اطمینان و قابل تأیید، اعتماد از دست رفته مشتریان و شرکای خود را بازگردانند.
۵. مطالعات موردی و نمونه‌های واقعی: پلتفرم‌ها و کنسرسیوم‌ها
پتانسیل بلاک‌چین خصوصی تنها در تئوری خلاصه نمی‌شود. بسیاری از بزرگترین بانک‌ها و شرکت‌های فناوری مالی در سراسر جهان، منابع قابل توجهی را به توسعه و پیاده‌سازی این فناوری اختصاص داده‌اند. این پروژه‌ها اغلب به صورت کنسرسیوم‌هایی شکل می‌گیرند که چندین نهاد مالی را گرد هم می‌آورند تا از یک دفتر کل مشترک بهره‌مند شوند.
۵.۱. R3 Corda: بلاک‌چین خصوصی متمرکز بر حریم خصوصی
R3 یک کنسرسیوم بین‌المللی است که توسط بیش از ۲۰۰ شرکت مالی، فناوری، و تجاری در سراسر جهان حمایت می‌شود. پلتفرم اصلی آن‌ها، Corda، یک بلاک‌چین خصوصی با مجوز (Permissioned) است که به طور خاص برای صنعت مالی طراحی شده است.
- ویژگی‌های کلیدی Corda:
- حریم خصوصی در هسته: بر خلاف بسیاری از بلاک‌چین‌ها که تراکنش‌ها را برای همه اعضای شبکه قابل مشاهده می‌سازند، Corda از یک مدل حریم خصوصی مبتنی بر «نیاز به دانستن» (Need-to-Know) استفاده می‌کند. تنها طرف‌های درگیر در یک تراکنش، می‌توانند آن را ببینند. این ویژگی برای بانک‌ها که نیاز به حفظ محرمانگی تراکنش‌های مشتریان دارند، حیاتی است.
- قراردادهای هوشمند CorDapp: Corda از قراردادهای هوشمند خود به نام CorDapps پشتیبانی می‌کند که می‌توانند منطق کسب‌وکار پیچیده را به صورت خودکار اجرا کنند.
- مدل اجماع: Corda از یک مکانیسم اجماع نوآورانه به نام «Notary» استفاده می‌کند که به جای تأیید توسط کل شبکه، توسط یک یا چند سرویس «Notary» (که از پیش تأیید شده‌اند) انجام می‌شود. این امر سرعت و مقیاس‌پذیری بالایی را فراهم می‌آورد.
- نمونه‌های کاربردی:
- وام‌های سندیکایی: پلتفرم Loan IQ از Finastra با استفاده از Corda، فرآیند پیچیده و زمان‌بر مدیریت وام‌های سندیکایی را دیجیتالی و خودکار کرده است.
- تأمین مالی تجارت: پلتفرم‌های Marco Polo و Corda Settler از Corda برای تسهیل فرآیندهای تأمین مالی تجارت و تسویه پرداخت‌های فرامرزی استفاده می‌کنند.
۵.۲. Hyperledger Fabric: پلتفرم متن‌باز برای شبکه‌های کنسرسیومی
Hyperledger یک پروژه متن‌باز (Open-Source) است که توسط بنیاد لینوکس میزبانی می‌شود. Hyperledger Fabric یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های آن است که برای ساخت برنامه‌های بلاک‌چین با مجوز توسط کسب‌وکارها طراحی شده است.
- ویژگی‌های کلیدی Hyperledger Fabric:
- ماژولار بودن: Fabric بسیار ماژولار است و به سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا اجزای مختلف آن را (مانند مکانیسم اجماع و سرویس‌های رمزنگاری) بر اساس نیازهای خود پیکربندی کنند.
- حریم خصوصی از طریق کانال‌ها: Fabric امکان ایجاد «کانال‌های» خصوصی را فراهم می‌آورد که فقط اعضای آن کانال می‌توانند تراکنش‌ها و دفتر کل مربوطه را ببینند. این ویژگی آن را برای همکاری بین گروهی از اعضا در یک کنسرسیوم، بدون افشای اطلاعات به سایر اعضا، ایده‌آل می‌سازد.
- قراردادهای هوشمند (Chaincode): قراردادهای هوشمند در Fabric که به آن‌ها Chaincode گفته می‌شود، می‌توانند به زبان‌های برنامه‌نویسی استاندارد مانند Go, Node.js یا Java نوشته شوند، که کار را برای توسعه‌دهندگان آسان‌تر می‌کند.
- نمونه‌های کاربردی:
- پرداخت‌های فرامرزی: برخی از پروژه‌های آزمایشی در حوزه پرداخت‌های فرامرزی از Fabric برای ایجاد یک شبکه تسویه بین‌بانکی استفاده کرده‌اند.
- شناسایی دیجیتال: بانک‌های بزرگ در حال بررسی استفاده از Fabric برای ایجاد پلتفرم‌های مشترک KYC هستند.
- تأمین مالی تجارت: کنسرسیوم‌هایی مانند TradeLens که توسط IBM و Maersk راه‌اندازی شده‌اند، از Hyperledger Fabric برای ایجاد شفافیت در زنجیره تأمین و فرآیندهای تجاری استفاده می‌کنند.
۵.۳. J.P. Morgan Onyx: نوآوری در پرداخت‌ها و تسویه
Onyx نام واحد اختصاصی بلاک‌چین بانک J.P. Morgan است که بر توسعه و استفاده از فناوری‌های دفتر کل توزیع‌شده تمرکز دارد. J.P. Morgan یکی از اولین بانک‌های بزرگ بود که پتانسیل بلاک‌چین را درک و به طور جدی روی آن سرمایه‌گذاری کرد.
- ویژگی‌های کلیدی Onyx:
- JPM Coin: یک ارز دیجیتال پایدار (Stablecoin) است که بر بستر بلاک‌چین خصوصی Onyx ایجاد شده و توسط دلار آمریکا نگهداری شده در حساب‌های J.P. Morgan پشتیبانی می‌شود. این ارز برای تسویه پرداخت‌های بین‌بانکی در لحظه استفاده می‌شود.
- پرداخت‌های بین‌بانکی: Onyx با استفاده از JPM Coin، به مشتریان سازمانی خود امکان می‌دهد تا پرداخت‌ها را به صورت ۲۴/۷ و در لحظه انجام دهند، که به خصوص برای پرداخت‌های فرامرزی، کارایی و سرعت را به شدت افزایش می‌دهد.
- نمونه‌های کاربردی:
- پرداخت‌های فرامرزی در لحظه: Onyx برای تسویه تراکنش‌های بزرگ بین بانک‌ها و شرکت‌های عضو شبکه خود استفاده می‌شود.
- تسویه اوراق بهادار: J.P. Morgan در حال بررسی کاربرد Onyx برای تسویه تراکنش‌های اوراق قرضه و سایر دارایی‌ها است.
۵.۴. پروژه SWIFT gpi و رقابت/همکاری با بلاک‌چین
SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) یک شبکه پیام‌رسانی بین‌المللی است که توسط بیش از ۱۱,۰۰۰ مؤسسه مالی استفاده می‌شود و ستون فقرات پرداخت‌های فرامرزی سنتی است. با ظهور بلاک‌چین، SWIFT نیز مجبور به نوآوری شده است.
- پروژه SWIFT gpi:
- هدف: SWIFT با پروژه gpi (Global Payments Innovation) سعی دارد فرآیندهای پرداخت فرامرزی را با ارائه شفافیت و سرعت بیشتر بهبود بخشد. gpi به بانک‌ها اجازه می‌دهد تا وضعیت یک پرداخت را به صورت لحظه‌ای ردیابی کنند و هزینه‌های دقیق را بدانند.
- رقابت و همکاری:
- در ابتدا، بلاک‌چین خصوصی به عنوان یک رقیب مستقیم برای SWIFT دیده می‌شد. پلتفرم‌هایی مانند RippleNet سعی کردند تا بانک‌ها را به استفاده از فناوری دفتر کل توزیع‌شده به جای شبکه SWIFT ترغیب کنند.
- با این حال، SWIFT نیز پتانسیل بلاک‌چین را نادیده نگرفت و پروژه‌های آزمایشی را برای بررسی استفاده از فناوری دفتر کل توزیع‌شده (DLT) آغاز کرد. این پروژه‌ها نشان می‌دهند که به جای جایگزینی کامل، ممکن است آینده در همکاری و یکپارچگی بین سیستم‌های سنتی و فناوری‌های بلاک‌چین باشد. SWIFT می‌تواند از بلاک‌چین برای بهبود برخی از فرآیندهای خود مانند تسویه لحظه‌ای استفاده کند، در حالی که شبکه گسترده و قابل اعتماد خود را حفظ می‌کند.
این مطالعات موردی نشان می‌دهند که بلاک‌چین خصوصی از یک ایده تئوری به یک ابزار عملی و قدرتمند در صنعت بانکداری تبدیل شده است. بانک‌ها با سرمایه‌گذاری در این پلتفرم‌ها و کنسرسیوم‌ها، نه تنها به دنبال افزایش کارایی هستند، بلکه تلاش می‌کنند تا با ایجاد یک زیرساخت شفاف، امن و قابل اعتماد، اعتماد از دست رفته را در عصر دیجیتال بازآفرینی کنند.
۶. چالش‌ها، موانع رگولاتوری و چشم‌انداز آینده
با وجود پتانسیل تحول‌آفرین بلاک‌چین خصوصی در صنعت بانکداری، مسیر پذیرش و پیاده‌سازی کامل آن بدون چالش نیست. این موانع می‌توانند فنی، رگولاتوری، و یا فرهنگی-سازمانی باشند. شناخت این چالش‌ها برای هر بانکی که به دنبال سرمایه‌گذاری در این فناوری است، ضروری است.
۶.۱. چالش‌های فنی
هرچند بلاک‌چین خصوصی در بسیاری از زمینه‌ها از بلاک‌چین عمومی کارآمدتر است، اما هنوز با چالش‌های فنی مهمی روبروست:
- قابلیت همکاری (Interoperability): یکی از بزرگترین موانع فنی، عدم توانایی پلتفرم‌های بلاک‌چین مختلف در برقراری ارتباط با یکدیگر است. برای مثال، یک تراکنش که بر روی پلتفرم Corda اجرا می‌شود، نمی‌تواند به صورت مستقیم با یک تراکنش بر روی Hyperledger Fabric تعامل داشته باشد. این امر باعث ایجاد «سیلوهای فناوری» (Technology Silos) می‌شود که مانع از ایجاد یک اکوسیستم مالی یکپارچه می‌شود. برای حل این مشکل، نیاز به توسعه پروتکل‌ها و استانداردهای مشترک برای ارتباط بین شبکه‌های بلاک‌چین وجود دارد.
- مقیاس‌پذیری (Scalability) و عملکرد: با وجود اینکه بلاک‌چین‌های خصوصی سرعت بیشتری نسبت به بلاک‌چین‌های عمومی دارند، اما هنوز نمی‌توانند با سرعت پردازش تراکنش‌های سیستم‌های سنتی مانند Visa و Mastercard رقابت کنند. با افزایش تعداد نودها و پیچیدگی قراردادهای هوشمند، عملکرد شبکه ممکن است کاهش یابد. این یک چالش دائمی است که توسعه‌دهندگان بلاک‌چین خصوصی بر روی آن کار می‌کنند.
- پیچیدگی توسعه و نگهداری: توسعه و نگهداری برنامه‌های مبتنی بر بلاک‌چین (DApps) و قراردادهای هوشمند نیازمند مهارت‌های تخصصی است که هنوز در بازار نیروی کار کمیاب است. همچنین، عیب‌یابی مشکلات در یک سیستم توزیع‌شده می‌تواند بسیار پیچیده‌تر از سیستم‌های متمرکز باشد.
- نگهداری و به‌روزرسانی (Upgradability): با توجه به ماهیت غیرقابل تغییر بلاک‌چین، به‌روزرسانی قراردادهای هوشمند یا کل شبکه می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. این امر انعطاف‌پذیری لازم برای پاسخگویی به تغییرات کسب‌وکار یا قوانین جدید را کاهش می‌دهد.
۶.۲. موانع حقوقی و رگولاتوری
پذیرش بلاک‌چین خصوصی در صنعت مالی به شدت به حمایت نهادهای نظارتی و چارچوب‌های قانونی بستگی دارد. این موانع از بزرگترین چالش‌ها هستند:
- ابهام قانونی: در بسیاری از کشورها، قوانین مربوط به بلاک‌چین، قراردادهای هوشمند، و توکنیزاسیون دارایی‌ها هنوز مبهم یا ناقص است. مسائل حقوقی مانند اعتبار قانونی یک قرارداد هوشمند، مسئولیت در صورت وقوع خطا، و حقوق مالکیت توکن‌های دیجیتال هنوز به طور کامل حل نشده‌اند. این ابهام قانونی، ریسک‌های حقوقی را برای بانک‌ها افزایش می‌دهد.
- مقررات حریم خصوصی و حفاظت از داده‌ها: هرچند بلاک‌چین خصوصی برای حفظ حریم خصوصی طراحی شده، اما هنوز باید با مقررات سخت‌گیرانه‌ای مانند GDPR در اروپا مطابقت داشته باشد. اطمینان از اینکه داده‌های شخصی به درستی محافظت می‌شوند و حق «فراموش شدن» (Right to be Forgotten) رعایت می‌شود، یک چالش قانونی و فنی بزرگ است.
- مقررات AML و KYC: نهادهای مالی موظف به رعایت قوانین مبارزه با پول‌شویی و شناسایی مشتری هستند. هر سیستم جدیدی که برای پردازش تراکنش‌ها استفاده می‌شود، باید با این قوانین سازگار باشد و امکان نظارت و گزارش‌دهی را برای نهادهای نظارتی فراهم کند. بلاک‌چین خصوصی باید به گونه‌ای طراحی شود که این نیازها را برآورده سازد.
۶.۳. چالش‌های فرهنگی و سازمانی
علاوه بر چالش‌های فنی و قانونی، مقاومت فرهنگی و سازمانی در برابر تغییر نیز یک مانع جدی است:
- مقاومت در برابر تغییر: بانک‌ها نهادهای بسیار محافظه‌کار و سنتی هستند. پذیرش یک فناوری جدید که مدل‌های کسب‌وکار موجود را به طور اساسی تغییر می‌دهد، نیازمند تغییر در طرز فکر و فرآیندهای داخلی است. این تغییر فرهنگی می‌تواند زمان‌بر و دشوار باشد.
- نیاز به همکاری: موفقیت بلاک‌چین خصوصی به همکاری بین بانک‌ها و سایر نهادهای مالی وابسته است. ایجاد یک کنسرسیوم، نیازمند توافق بر سر استانداردها، حاکمیت، و مدل کسب‌وکار است که اغلب با منافع رقابتی اعضا در تضاد است.
- هزینه و ریسک پیاده‌سازی: سرمایه‌گذاری در فناوری جدیدی مانند بلاک‌چین خصوصی، نیازمند منابع مالی و انسانی قابل توجهی است. بانک‌ها باید قبل از سرمایه‌گذاری، ریسک‌ها و بازگشت سرمایه (ROI) را به دقت ارزیابی کنند.
۶.۴. چشم‌انداز آینده
با وجود چالش‌های فوق، آینده بلاک‌چین خصوصی در صنعت بانکداری روشن به نظر می‌رسد. این فناوری به تکامل خود ادامه می‌دهد و نوآوری‌های زیر، مسیر آینده آن را شکل خواهند داد:
- همگرایی با هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشین (ML): بلاک‌چین می‌تواند یک منبع داده امن و قابل اعتماد برای الگوریتم‌های هوش مصنوعی فراهم کند. AI می‌تواند برای تحلیل داده‌های بلاک‌چین، شناسایی الگوهای کلاهبرداری، و بهینه‌سازی فرآیندها استفاده شود.
- همگرایی با اینترنت اشیا (IoT): در آینده، دستگاه‌های IoT می‌توانند از بلاک‌چین برای انجام تراکنش‌های خودکار و پرداخت‌های خرد استفاده کنند.
- تکامل قراردادهای هوشمند: قراردادهای هوشمند در حال تکامل هستند تا پیچیده‌تر، ایمن‌تر، و با قوانین حقوقی سازگارتر شوند.
- پذیرش گسترده توسط نهادهای رگولاتوری: با افزایش آگاهی و تجربه نهادهای نظارتی، انتظار می‌رود که چارچوب‌های قانونی شفاف‌تری برای فناوری بلاک‌چین ایجاد شود که راه را برای پذیرش گسترده‌تر آن هموار خواهد کرد.
- همکاری‌های بیشتر بین شبکه‌ای (Cross-Network Collaboration): تلاش‌ها برای توسعه پروتکل‌ها و استانداردهای مشترک، امکان برقراری ارتباط بین پلتفرم‌های بلاک‌چین مختلف را فراهم خواهد کرد که به ایجاد یک اکوسیستم مالی یکپارچه منجر می‌شود.
در مجموع، بلاک‌چین خصوصی یک ابزار قدرتمند با پتانسیل بسیار زیاد است، اما موفقیت آن به توانایی صنعت مالی در غلبه بر موانع فنی، قانونی و سازمانی بستگی دارد. با این حال، نیاز به نوآوری برای بازگرداندن اعتماد و رقابت در بازار، به عنوان یک نیروی محرکه اصلی، بانک‌ها را به سمت پذیرش این فناوری سوق خواهد داد.
۷. نتیجه‌گیری: از بحران تا بازآفرینی اعتماد
در دهه‌های اخیر، نظام بانکی سنتی با مجموعه‌ای از بحران‌ها و چالش‌ها روبرو بوده است که اعتماد جامعه را به این نهادهای حیاتی متزلزل کرده است. از بحران‌های مالی بزرگ گرفته تا رقابت فزاینده با شرکت‌های فین‌تک و انتظارات فزاینده مشتریان برای شفافیت و کارایی، همگی نشان‌دهنده نیاز به یک تحول عمیق در صنعت مالی بوده‌اند. در این میان، بلاک‌چین خصوصی به عنوان یک ابزار قدرتمند و تحول‌آفرین برای پاسخ به این نیازها ظاهر شده است.
